Światowy Dzień Mózgu – 22 lipca – to coroczne wydarzenie, służące zwiększaniu świadomości na temat mózgu oraz schorzeń, które mogą zaburzać jego prawidłowe funkcjonowanie. Wśród nich znajdują się nowotwory mózgu – choć stosunkowo rzadkie, stanowią jedno z najtrudniejszych wyzwań medycznych. W Polsce co roku diagnozuje się około 3 000 przypadków nowotworów ośrodkowego układu nerwowego, a glejaki, będące główną grupą nowotworów mózgu, stanowią aż około 70 % wszystkich zmian wewnątrzczaszkowych

Rozpoznanie guza mózgu to zawsze poważne wyzwanie – wymaga zaawansowanych badań obrazowych (np. MRI, CT) oraz biopsji, a rokowanie w wielu przypadkach bywa niepomyślne.

Jednak dzięki dynamicznemu rozwojowi medycyny, w tym neurochirurgii, onkologii oraz diagnostyki, pacjenci mają dziś dostęp do kompleksowej, wielospecjalistycznej opieki. Współpraca zespołów multidyscyplinarnych – w skład których wchodzą neurolodzy, neurochirurdzy, onkolodzy, radiolodzy, rehabilitanci oraz psychologowie – znacząco poprawia jakość leczenia i wsparcie pacjenta

Nowotwory mózgu to różnorodna grupa chorób, które mogą rozwijać się zarówno z komórek nerwowych, glejowych, opon mózgowo-rdzeniowych, jak i przysadki mózgowej. Wyróżnia się nowotwory pierwotne, czyli takie, które powstają bezpośrednio w obrębie układu nerwowego, oraz wtórne – przerzutowe, które rozwijają się w mózgu w wyniku rozsiewu komórek nowotworowych z innego ogniska pierwotnego w organizmie np. z raka płuca, piersi czy czerniaka. Rodzaj nowotworu, jego lokalizacja i tempo wzrostu mają ogromne znaczenie dla możliwości leczenia i rokowania. Choć w większości przypadków nie udaje się jednoznacznie określić przyczyny powstawania pierwotnych guzów mózgu, medycyna wskazuje na pewne czynniki ryzyka, takie jak predyspozycje genetyczne, wcześniejsze narażenie na promieniowanie jonizujące czy osłabienie układu odpornościowego.

Nowotwory mózgu należą do chorób rzadkich. W Polsce rocznie diagnozuje się ich około trzech do czterech tysięcy. Występują najczęściej u dorosłych w średnim i starszym wieku, choć niektóre typy guzów rozwijają się także u dzieci. Guzy mogą być zarówno łagodne, jak i złośliwe – jednak nawet te pierwsze, ze względu na lokalizację, mogą powodować poważne objawy neurologiczne i wymagać leczenia.

Wśród nowotworów mózgu szczególne miejsce zajmują glejaki, stanowiące najliczniejszą grupę guzów pierwotnych ośrodkowego układu nerwowego (OUN).

Glejaki dzielą się na różne rodzaje w zależności od komórek, z których powstają (gwiaździaki, skąpodrzewiaki, wyściółczaki) oraz stopnia złośliwości. Klasyfikacja WHO wyróżnia cztery stopnie złośliwości (I-IV), gdzie stopień IV to glejak wielopostaciowy, najczęstszy i najbardziej złośliwy glejak u dorosłych.

W Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej pacjenci z nowotworami OUN objęci są kompleksową opieką – począwszy od szybkiej diagnostyki obrazowej, poprzez zaawansowaną radioterapię i chemioterapię zarówno pooperacyjną jak i samodzielną, aż po terapie wspomagające i wsparcie psychologiczne.

W ramach radioterapii w COZL wykorzystuje się różne metody I techniki. Wśród nich znajduje się radiochirurgia. która polega na niezwykle precyzyjnym jednorazowym lub kilkukrotnym (zwykle od 1 do 5) napromienieniu zmiany chorobowej dużą dawką promieniowania jonizującego przy jednoczesnej maksymalnej ochronie zdrowych tkanek. Taki sposób napromieniania powoduje niemal natychmiast zniszczenie nieprawidłowych komórek.

- W leczeniu nowotworów mózgu kluczowe znaczenie ma szybka diagnostyka i indywidualne podejście do każdego pacjenta. Wspólnie w zespole specjalistów: neurochirurga, radioterapeutów i  onkologów klinicznych planujemy terapię tak, aby była jak najbardziej skuteczna, ale też bezpieczna dla chorego -  mówi dr hab. n. med. Anna Brzozowska, Kierownik Centrum Radioterapii COZL.

Leczenie może obejmować zabieg neurochirurgiczny – często wykonywany z użyciem zaawansowanej neuronawigacji – a także radioterapię i chemioterapię. W przypadkach guzów nieoperacyjnych stosuje się nowoczesne m.in. metody napromieniania, w tym radiochirurgię stereotaktyczną. Dodatkowo ogromną rolę odgrywa leczenie wspomagające, w tym rehabilitacja  opieka psychologiczna.

Nowotwory mózgu mogą być w części przypadków całkowicie uleczalne, szczególnie jeśli są łagodne lub wykryte we wczesnym stadium. W przypadku złośliwych  nowotworów mózgu lub znacznego zaawansowania choroby, możliwe jest dzięki leczeniu skojarzonemu przedłużenie życia oraz poprawa jego jakości. Niektóre typy guzów, jak glejak wielopostaciowy, mają niepomyślne rokowania i wymagają długoterminowego wsparcia zarówno medycznego, jak i psychologicznego.

Życie z nowotworem mózgu to ogromne wyzwanie. Wymaga nie tylko zaawansowanego i specjalistycznego leczenia, ale także ciągłej opieki neurologicznej i onkologicznej, wsparcia bliskich, a często również pomocy psychologa. Ważne są także rehabilitacja, odpowiednie odżywianie, odpoczynek oraz dostosowanie codziennych aktywności do możliwości pacjenta.

Nowotwory  ośrodkowego układu nerwowego, choć występują rzadko, stanowią poważne wyzwanie w onkologii, zarówno ze względu na trudności diagnostyczne, jak i terapeutyczne Im szybciej zostanie postawiona diagnoza i rozpoczęte leczenie, tym istnieje większa szansa na skuteczną terapię

Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej zapewnia pacjentom nie tylko dostęp do nowoczesnych metod leczenia, ale także do opieki wielospecjalistycznego zespołu, który wspiera ich na każdym etapie choroby.