Każdego roku, 5 października, w całej Polsce obchodzimy Ogólnopolski Dzień Stomika. Choć stomia bywa postrzegana jako trudna do zaakceptowania zmiana w organizmie, nie jest chorobą, lecz adaptacją umożliwiającą normalne funkcjonowanie tam, gdzie naturalna droga wydalania treści jelitowej lub moczu staje się niemożliwa. Dzięki odpowiedniej pielęgnacji oraz wsparciu medycznemu stomia nie ogranicza codziennego życia.

• Stomia to, upraszczając, fragment jelita wyprowadzony chirurgicznie na powierzchnię skóry, przez który wydalana jest treść jelitowa lub mocz. Może znajdować się w różnych miejscach brzucha, a jej wygląd tak jak i rodzaj stomii jest indywidualnie dostosowany to potrzeb klinicznych. Najczęściej przypomina niewielką, różową, miękką i wilgotną zmianę. Wokół stomii przylega specjalny szczelny worek stomijny, który zbiera treść jelitową lub mocz i chroni skórę przed podrażnieniem – wyjaśnia dr Paweł Stepuch, chirurg, Zastępca Lekarza Kierującego II Oddziałem Chirurgii Onkologicznej, Małoinwazyjnej i Endoskopii

Pacjenci po wyłonieniu stomii w COZL otrzymują kompleksowe wsparcie – od leczenia chirurgicznego i opieki medycznej, przez poradnictwo psychologiczne, edukację i praktyczne szkolenia, aż po rehabilitację i opiekę dietetyczną. Dzięki temu mogą łatwiej odnaleźć się w nowej sytuacji, zachować aktywność zawodową i społeczną oraz stopniowo powrócić do równowagi.

Najczęstszą przyczyną wyłonienia stomii jest rak jelita grubego. W Polsce to jeden z najczęściej diagnozowanych nowotworów złośliwych – w 2022 roku rozpoznano 18 800 nowych przypadków, co stanowiło około 13% wszystkich zachorowań na raka. Choroba ta ma charakter cywilizacyjny i jej częstość stale rośnie. Warto jednak pamiętać, że wczesne wykrycie nowotworu w połączeniu z odpowiednim leczeniem pozwala w wielu przypadkach na całkowite wyleczenie.

Objawy raka jelita grubego we wczesnej fazie są niespecyficzne i trudne do rozpoznania. Często występują dopiero w zaawansowanej postaci. Do najczęstszych sygnałów ostrzegawczych należą: niedokrwistość, przewlekłe zmęczenie, utrata masy ciała, a w dalszym etapie także wzdęcia, bóle brzucha, zmiana rytmu wypróżnień, wąskie stolce, uczucie niepełnego wypróżnienia, parcia daremne czy kolki jelitowe. Na diagnostykę kieruje także dodatni wynik badania na krew utajoną w kale.

W Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej kładzie się duży nacisk na profilaktykę i wczesne wykrywanie nowotworów. Program badań przesiewowych jelita grubego, skierowany od osób w wieku 50–65 lat, pozwala wykrywać gruczolaki lub wczesne postaci raka zanim pojawią się poważne objawy. Nasi pacjenci mają również dostęp do edukacji dotyczącej czynników ryzyka, takich jak niewłaściwa dieta, brak aktywności fizycznej, palenie tytoniu czy choroby zapalne jelit.

Zapisy na badania profilaktyczne prowadzi Ośrodek Profilaktyki Nowotworów i Promocji Zdrowia przy COZL (tel. 81 454 15 70). W strukturach COZL działa również Pracownia Endoskopowa, specjalizująca się w wykrywaniu wczesnych postaci nowotworów przewodu pokarmowego.

Jako jedyny szpital w województwie lubelskim, Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej posiada status ośrodka kompleksowej opieki nad pacjentem z nowotworem jelita grubego.

• Chorzy trafiający do COZL z rozpoznaniem, mają dostęp do pełnego zakresu świadczeń, niezbędnych do prowadzenia terapii przeciwnowotworowej. Ten model opieki ma na celu zwiększenie efektywności leczenia, poprawę przeżywalności pacjentów oraz ich komfortu życia także po zakończeniu terapii. W ramach II Oddziału Chirurgii Onkologicznej, Małoinwazyjnej i Endoskopii COZL wykonywany jest pełen zakres leczenia chirurgicznego i endoskopowego. Zdecydowana większość operacji wykonywana jest technikami małoinwazyjnymi czyli laparoskopowo a od lutego 2024 także z użyciem robota chirurgicznego da Vinci - mówi lek. med. Paweł Stepuch.

Pacjenci ze stomią mogą prowadzić aktywne życie – pracować, uprawiać sport i realizować swoje pasje. Wsparcie specjalistów i grup pacjentów pomaga w adaptacji, a właściwa higiena i pozytywne nastawienie sprzyjają unikaniu powikłań oraz dobremu samopoczuciu na co dzień.