8 września obchodzony jest Światowy Dzień Fizjoterapii. Ta dziedzina medycyny, będąca istotnym elementem rehabilitacji leczniczej, odgrywa kluczową rolę w procesie leczenia i powrotu do zdrowia pacjentów, w tym również osób zmagających się z chorobą nowotworową. Fizjoterapia wspiera poprawę sprawności ruchowej, wzmacnia organizm, pomaga łagodzić ból i przywraca większą samodzielność w codziennym funkcjonowaniu.W Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli działa Ośrodek Rehabilitacji, którego misją jest wspieranie pacjentów na każdym etapie terapii.
– Światowy Dzień Fizjoterapii to doskonała okazja, by podkreślić, jak ważną rolę odgrywa fizjoterapia w powrocie pacjentów do sprawności, a tym samym do zdrowia fizycznego i psychicznego, zwłaszcza u osób chorych onkologicznie – zaznacza mgr Adrian Białas, kierownik Ośrodka Rehabilitacji COZL.
Fizjoterapia odgrywa istotną rolę w kompleksowym leczeniu pacjentów onkologicznych. Jej głównym celem jest poprawa sprawności fizycznej poprzez pracę z napiętymi i bolesnymi strukturami ciała: tkanką mięśniową, nerwową czy powięziową. Ważne miejsce zajmuje także mobilizacja stawów oraz struktur chrzęstno-kostnych, co pozwala przywracać prawidłowe wzorce ruchowe zaburzone w wyniku zabiegów chirurgicznych, radioterapii czy chemioterapii. Dzięki temu pacjent zyskuje nie tylko większą sprawność fizyczną, ale i lepsze samopoczucie psychiczne. Fizjoterapeuta towarzyszy choremu na każdym etapie terapii, pomagając w redukcji dolegliwości związanych z chorobą i jej leczeniem, takich jak ból, zmęczenie czy obrzęki. Jego rola jest niezwykle ważna zarówno w etapie profilaktycznym, leczniczym, jak i paliatywnym.
Do Ośrodka Rehabilitacji COZL trafiają pacjenci po zakończonym leczeniu nowotworowym. Wiele pacjentek po mastektomii i usunięciu węzłów chłonnych zmaga się z obrzękami limfatycznymi kończyny górnej, ograniczeniem ruchomości w barku czy osłabieniem siły mięśniowej. Z kolei u pacjentów po prostatektomii radykalnej oraz u kobiet leczonych z powodu nowotworów narządów rodnych częstym problemem są zaburzenia funkcji pęcherza i nietrzymanie moczu. Wielu chorych boryka się również z powikłaniami pooperacyjnymi, jak bliznowce czy przykurcze tkanek, a także z powikłaniami po radioterapii, w tym stanami zapalnymi i ograniczoną ruchomością.
Fizjoterapia pozwala zapobiegać powikłaniom i wspiera proces powrotu do sprawności. – Leczenie obrzęku limfatycznego wymaga specjalistycznych metod, takich jak manualny drenaż limfatyczny, bandażowanie, automasaż czy ćwiczenia rozciągające i wzmacniające. Wykorzystujemy również hydroterapię, w tym suche kąpiele kwasowęglowe, oraz mobilizację blizn pooperacyjnych, co w dużym stopniu poprawia komfort życia pacjenta – wyjaśnia mgr Białas.
Nowoczesne techniki terapii manualnej i leczenia obrzęku wymagają stałego podnoszenia kwalifikacji. Fizjoterapeuci w Ośrodku Rehabilitacji COZL regularnie uczestniczą w specjalistycznych kursach i szkoleniach, zdobywając wiedzę, którą następnie wykorzystują w pracy z pacjentami onkologicznymi, ortopedycznymi, neurologicznymi oraz osobami zmagającymi się z różnego rodzaju dolegliwościami bólowymi.
Ośrodek dysponuje nowoczesnym zapleczem technologicznym, m.in. urządzeniami do biofeedbacku, pomiaru siły mięśniowej, elektrostymulacji, terapii mięśni dna miednicy czy suchych kąpieli kwasowęglowych. Do dyspozycji pacjentów są także fotele do ćwiczeń mięśni Kegla, łóżko do masażu membranowego oraz specjalistyczny sprzęt treningowy.
– Wiele nowoczesnych urządzeń pozwala pacjentowi w angażujący sposób uczestniczyć w terapii, np. poprzez ćwiczenia w formie gry komputerowej, w której używa się kończyny dotkniętej bólem czy osłabieniem. Dzięki temu rehabilitacja staje się nie tylko skuteczna, ale też motywująca – dodaje mgr Białas.
Rehabilitacja jest możliwa, a nawet zalecana, w przerwach między cyklami chemioterapii oraz po zakończeniu radioterapii. Prowadzona w ośrodku specjalizującym się w fizjoterapii onkologicznej, przez fizjoterapeutów posiadających doświadczenie w pracy z pacjentami onkologicznymi, stanowi bezpieczną formę wsparcia.
Wciąż zdarzają się pacjenci i lekarze, którzy obawiają się, że fizjoterapia może być przeciwwskazana w chorobie nowotworowej.
– To mit, z którym stopniowo się rozprawiamy. Fizjoterapia onkologiczna jest bezpieczna i potrzebna, a jej znaczenie jest coraz bardziej doceniane – zaznacza kierownik Ośrodka.
Historie pacjentów potwierdzają skuteczność tej formy terapii. – Często zdarza się, że ktoś trafia do nas z ograniczoną ruchomością barku, nie jest w stanie sam się uczesać czy podnieść ręki. Po kilkunastu dniach fizjoterapii wraca do codziennych czynności i może np. powiesić zasłony czy posprzątać mieszkanie. Inny pacjent, który wcześniej budził się kilkanaście razy w nocy z powodu nietrzymania moczu, po terapii przesypia całą noc. To najlepszy dowód, że jakość życia naprawdę się poprawia – opowiada mgr Białas.
Ośrodek Rehabilitacji COZL stale się rozwija, pozyskując fundusze na nowoczesny sprzęt i podnosząc kwalifikacje kadry. Dzięki temu możliwe jest utrzymanie wysokiej jakości świadczeń oraz dalsze poszerzanie oferty rehabilitacyjnej. Staramy się o pozyskanie nowych środków w ramach Narodowej Strategii Onkologicznej, co pozwoli jeszcze skuteczniej wspierać naszych pacjentów – podsumowuje mgr Adrian Białas.
