Leczenie ran w oddziale chirurgii plastycznej wymaga zintegrowanego podejścia, które obejmuje zarówno interwencje chirurgiczne, jak i odpowiednią pielęgnację, edukację pacjenta oraz profilaktykę powikłań. Praca pielęgniarki koncentruje się na zapewnieniu bezpieczeństwa, komfortu i wsparcia emocjonalnego, a także na prowadzeniu obserwacji pooperacyjnej i edukacji chorego w zakresie pielęgnacji rany. Pacjent powinien wiedzieć, jak prawidłowo dbać o ranę, by zapobiec zakażeniu i przyspieszyć proces gojenia.

Codzienna higiena odgrywa kluczową rolę w okresie rekonwalescencji. Dlatego należy dokładnie myć ręce przed każdą zmianą opatrunku, a ranę obserwować pod kątem niepokojących objawów, takich jak narastające zaczerwienienie, obrzęk, ból, nieprzyjemny zapach czy wydzielina. Takie objawy mogą one świadczyć o zakażeniu i wymagają kontaktu z personelem medycznym.

- Nie wolno dotykać rany bez potrzeby ani samodzielnie usuwać szwów czy strupów. W przypadku rozejścia się brzegów rany lub nagłego nasilenia bólu konieczna jest natychmiastowa konsultacja z lekarzem lub pielęgniarką – wyjaśnia Paulina Kołodyńska, Pielęgniarka Oddziałowa Oddziału Chirurgii Plastycznej COZL.

W oddziale chirurgii plastycznej realizowane są zabiegi z zakresu chirurgii rekonstrukcyjnej, mikrochirurgii i chirurgii ręki. Wykonuje się między innymi operacje w obrębie głowy i szyi, obejmujące rekonstrukcje ubytków m.in. po wycięciu nowotworów i urazach, porażeniu nerwu twarzowego, operacji powiek przy ograniczonym polu widzenia, deformacjach pourazowych i pooparzeniowych oraz plastyki nosa i uszu. Leczone są również nowotwory skóry i tkanek miękkich w obrębie twarzy, które wymagają zabiegów rekonstrukcyjnych.

- Nasz oddział powstał z myślą o zapewnieniu leczenia pełnoprofilowego. Doskonałym przykładem takiego podejścia są zabiegi chirurgiczne w leczeniu raka piersi. Dzięki ścisłej, wysokospecjalistycznej współpracy między chirurgiem onkologiem a chirurgiem plastycznym, efekty leczenia są nie tylko bardziej skuteczne, ale także mniej obciążające dla Pacjentek - informuje dr Damian Puźniak, lekarz kierujący Oddziałem Chirurgii Plastycznej COZL.

W procesie leczenia ran coraz częściej wykorzystywana jest nowoczesna terapia podciśnieniowa (NPWT), która polega na wytworzeniu w ranie kontrolowanego ciśnienia ujemnego. Poprawia to mikrokrążenie, wspiera formowanie ziarniny, odprowadza wydzielinę wraz z drobnoustrojami i zmniejsza obrzęk. Pielęgniarka odgrywa tu kluczową rolę w przygotowaniu rany, prawidłowym założeniu systemu, monitorowaniu ilości wydzieliny oraz w ocenie postępów gojenia.

W wybranych przypadkach w oddziale chirurgii plastycznej stosowana jest również hirudoterapia, czyli leczenie z wykorzystaniem pijawek lekarskich (Hirudo medicinalis). Choć metoda ta ma swoje korzenie w starożytności, współcześnie znajduje zastosowanie zwłaszcza w mikrochirurgii rekonstrukcyjnej – m.in. po replantacji palców, przeszczepach skóry i płatów tkankowych.

Pijawki wydzielają substancje biologicznie czynne, w tym hirudynę, która zapobiega krzepnięciu krwi i poprawia mikrokrążenie w miejscu zabiegu. Dzięki temu zmniejszają zastój żylny, obrzęk i ryzyko martwicy przeszczepionej tkanki. Zastosowanie hirudoterapii wymaga ścisłego nadzoru pielęgniarskiego, pielęgniarka monitoruje stan rany, kontroluje krwawienie, dba o aseptykę i samopoczucie pacjenta.

Proces gojenia zależy od ogólnego stanu zdrowia pacjenta i jego stylu życia.

- Palenie papierosów jest jednym z najpoważniejszych czynników utrudniających regenerację. Nikotyna zwęża naczynia krwionośne, ogranicza dopływ tlenu do tkanek i osłabia działanie komórek odpornościowych. W konsekwencji zwiększa się ryzyko infekcji, martwicy i powstawania nieprawidłowych blizn – przestrzega Paulina Kołodyńska.

Substancje zawarte w dymie tytoniowym hamują produkcję kolagenu, spowalniają tworzenie się nowej tkanki i prowadzą do większego bliznowacenia. Dlatego pacjent po zabiegu powinien zrezygnować z palenia, dbać o odpowiednie nawodnienie, zdrową dietę bogatą w białko i witaminy oraz unikać nadmiernego wysiłku fizycznego.

Rola pielęgniarki nie ogranicza się do czynności medycznych, równie ważne jest wsparcie emocjonalne.

- Pacjenci często odczuwają niepokój lub wstyd związany ze zmianą wyglądu po zabiegu, dlatego empatia, cierpliwość i otwarta komunikacja mają ogromne znaczenie. Pacjent ma prawo do pełnej informacji o leczeniu, do poszanowania godności i intymności oraz do współdecydowania o procesie terapeutycznym. Współpraca z personelem medycznym, przestrzeganie zaleceń i odpowiedzialność za własne zdrowie stanowią podstawę skutecznego leczenia i dobrego efektu końcowego, zarówno pod względem medycznym, jak i estetycznym – mówi Paulina Kołodyńska, Pielęgniarka Oddziałowa Oddziału Chirurgii Plastycznej COZL