Historia

Maj 1953 roku uważany jest za początek onkologii lubelskiej. Wtedy przyjęto pierwszych onkologicznych pacjentów w Poradni Onkologicznej przy ul. Sierocej 4. Poradnia mieściła się w przybudówce baraku. Rozpoczęła swoją działalność na podstawie ogólnokrajowego planu organizacji walki z chorobami nowotworowymi przyjętego w 1952 roku. Archiwalne zdjęcia ukazują smutną, zaniedbaną uliczkę z barakiem – Poradnię Onkologiczną, która zajmowała przedpokój i dwa małe pokoje. W jednym pokoju – gabinecie mieściła się Poradnia Ogólna z Pracownią Histopatologiczną, zaś w drugim gabinecie – Poradnia Ginekologii Onkologicznej z archiwum.

Rozpoczęto pionierską pracę nad wdrażaniem zasad diagnostyki i kompleksowego leczenia nowotworów. Przełamywano w społeczeństwie przesądy o raku. Początkowo ambulatoryjnie napromieniano pacjentów – nie było jeszcze łóżek szpitalnych – i zamiejscowi chorzy nie mający możliwości zakwaterowania u rodzin czy znajomych nocowali często w poczekalni dworca PKP lub latem – na skwerkach lub w parkach miejskich, skąd nieraz pogotowie ratunkowe odwoziło pacjentki do szpitali z powodu krwotoku, głównie w przypadkach raka macicy. Organizowano od podstaw współpracę z ośrodkami klinicznymi oraz siecią terenowych placówek służby zdrowia. Dzięki pasji, zaangażowaniu oraz niezwykłemu talentowi zawodowemu chirurga onkologa i menadżera Pana doc. dr hab. n. med. Mieczysława Kwiatkowskiego możliwy był rozwój onkologii lubelskiej.

W lipcu 1958 roku miała miejsce dostawa nowoczesnego aparatu do rentgenoterapii z RFN (drugi taki po Warszawie). Po wielu latach starań 12 grudnia 1958 roku utworzono Wojewódzki Ośrodek Onkologiczny posiadający 40-to łóżkową bazę szpitalną. Był to trzeci ośrodek onkologiczny w kraju obok ośrodków we Wrocławiu i Poznaniu.

Docent Mieczysław Kwiatkowski – twórca Lubelskiej Chirurgii Onkologicznej, początkowo został kierownikiem Poradni Onkologicznej, następnie szpitala onkologicznego, który wybudowano i wyposażano dzięki jego staraniom i osób podobnie myślących, jak Pan Janusz Śliżewski zastępca dyrektora czy Władysław Nowodworski. Przy budowie szpitala pracowali m.in. studencka grupa komsomołców ze Lwowa. Ostateczną rozbudowę szpitala ze 186 łóżkami zakończono w grudniu 1975 roku. Do chwili obecnej posiadamy tę samą liczbę łóżek, a liczba hospitalizowanych pacjentów wzrosła 15-krotnie. Doc. Mieczysław Kwiatkowski kierował szpitalem onkologicznym od 1958 do 1984 roku, kiedy przegrał walkę z własną chorobą.

Szpitalem kierowali ponadto:

• dr med. Ryszard Patyra (1 października 1984 - 1991)
• lek. med. Jan Kondratowicz-Kucewicz (1991-2006)
• prof. dr hab. n. med. Elżbieta Starosławska (20 lipca 2006 - 9 lutego 2016)
• lek. med. Maciej Kondratowicz-Kucewicz (9 lutego 2016 -13 grudnia 2016)
• mgr inż. Zbigniew Stopa (13 grudnia 2016 - 5 kwietnia 2017)
• mgr Grzegorz Gomoła (5 kwietnia 2017 - 10 maja 2017)
• dr Jerzy Kuliński (03 listopada 2017 - 17 stycznia 2019)
• lek. med. Piotr Krawiec (18 stycznia 2019 - 28 lutego 2019)

Obecnie funkcje Dyrektora COZL pełni Prof. dr n. med. Elżbieta Starosławska.

Wizja, fantazja i odwaga dyrektora Kwiatkowskiego są fundamentem naszego Ośrodka. W latach 60-tych w okresie zimnej wojny zakupiliśmy węgierski aparat do teleterapii „Grawicert" bez dokumentacji technicznej bunkra na ten aparat. Po usłyszeniu nazwy bomba i bunkier władze węgierskie uznały, że jest to tajemnica państwowa i zakazały przekazania nam tej dokumentacji technicznej. Dyrektor Kwiatkowski z Panią mgr farm. Aliną Wawrzosek ówczesną zastępcą kierownika Wydziału Zdrowia PWRN w Lublinie doskonale znającą język węgierski swoim starym samochodem pojechali po dokumentację techniczną na Węgry. Zgodnie z przysłowiem „Polak, Węgier dwa bratanki" przy śliwowicy i innych trunkach otrzymali na własne ryzyko dokumentację, której większą część przewieziono pod tapicerką w samochodzie dyrektora Kwiatkowskiego.

Kolejny problem związany ze sterylizacją ładunków radowych dyrektor Kwiatkowski rozwiązał po swojemu. Z Panem inż. Wiktorem Kornilukiem zbudowali prototyp sterylizatora ładunków radowych.

Pamiętnym zdarzeniem w 1961 roku było zaginięcie igły radowej co postawiło na nogi oprócz pracowników, milicję i miejscowe władze. Szczęśliwie ekipa poszukująca przy pomocy dawkomierzy znalazła igłę radową w piecu u chorej, która z opatrunkiem wrzuciła ją do popielnika.

Dyrektor Kwiatkowski miał też kłopoty z personelem pielęgniarek w 1964 roku. Masowo przechodziły do nowopowstałego szpitala PSK-4, ponieważ oferowano im mieszkanie. Operatywny dyrektor i z tym sobie poradził – otwierając hotel dla pielęgniarek. Dbał o podnoszenie poziomu wiedzy onkologicznej przez kadrę medyczną. Wprowadził zwyczaj sobotnich wspólnych wizyt lekarskich na wszystkich oddziałach, omawianie ciekawych przypadków i ich leczenie połączone z omawianiem najnowszych doniesień onkologicznych krajowych i zagranicznych.

W 1959 roku zainicjowano działalność Oddziału Lubelskiego Polskiego Towarzystwa Onkologicznego pod przewodnictwem Pana prof. Stanisława Mahrburga. Pani dr Maria Kalasiewicz – twórca chemioterapii lubelskiej z Panem dr Krzysztofem Niedźwieckim – anestezjologiem weszli do Zarządu Towarzystwa. Rozwój chemioterapii lubelskiej datuje się na 1977 rok.

Twórcą radioterapii i opieki paliatywnej lubelskiej jest Pan prof. dr hab. n. med. Jerzy Pęszyński, który pracę w onkologii lubelskiej rozpoczął w 1960 roku jako lekarz medycyny po przejściu z Instytutu Onkologii w Warszawie. Powierzono mu stanowisko ordynatora oddziału radioterapii. Wówczas był jedynym w Lublinie specjalistą onkologiem. Wojewódzki Szpital Onkologiczny dysponował w momencie otwarcia pracownią rentgenoterapii wyposażoną w 3 aparaty do napromieniania w warunkach terapii głębokiej (Muller, Schonander, Therapix).

W latach 60-tych krótko Zakładem Rentgenodiagnostyki kierował Pan prof. Józef Staszyc (wówczas dr med.), następnie długie lata Pan dr Janusz Stocki – legenda naszej onkologii, znany z dobrego lecz porywczego charakteru, właściciel pierwszego w Lublinie motocykla a później Fiata.

Pierwszą partię radu – 255,6 mg radu otrzymano z Instytutu Onkologii w Warszawie we wrześniu 1959 roku do leczenia chorych z rakiem wargi, skóry, śluzówki jamy ustnej oraz nowotworów narządu rodnego. Kolejną 100mg w 1961 roku, zaś w 1964 roku 45mg z Instytutu Onkologicznego w Krakowie. W roku 1964 udało się pozyskać dalsze pomieszczenia w zajmowanym budynku i zwiększyć liczbę łóżek do 80.

Niewątpliwym sukcesem ośrodka lubelskiego było zamontowanie w roku 1966 pierwszej aparatury megawoltowej tzw. bomby kobaltowej „Gravicert". W roku 1972 pozyskano kolejne urządzenie tego typu "Gamatron 3", a w 1982 "Gammatron_S". Ośrodek lubelski jako trzeci w kolejności ośrodek w Polsce wprowadził terapię megawoltową oraz nierzadko inicjował unowocześnianie różnych technik promieniolecznictwa. W roku 1985 rozpoczęły pracę w ośrodku onkologicznym kolejno: przyspieszacz „Neptun 10p", symulator "Polex-10", oraz komputerowy system do planowania leczenia promieniami - "Evados". W oddziale ginekologicznym w roku 1990 rozpoczęto leczenie techniką „after loading". Zainstalowano dwa aparaty "UR" w latach1989 i 1992 oraz "Selectron" w roku 1993. W roku 1985 w OS ZOZ rozpoczyna pracę nowoczesne urządzenie do terapii megavoltowej – akcelerator liniowy „Neptun 10p", symulator „Polex 10" i system planowania „Evados" firmy „Siemens". Zakup w 1990 r. do pracowni brachyterapii urządzenia UR 1C ze źródłami promieniowania – Cezem 137 stworzyło możliwość stosowania techniki następowego ładowania (after loading).

W 1966 roku pracę w Ośrodku rozpoczął pierwszy technik elektroradiologii Pan Jacek Dmitruk – pierwszy absolwent wydziału elektroradiologii Medycznego Studium Zawodowego, w którym wykłady z zakresu radiodiagnostyki i radioterapii prowadzą lekarze onkolodzy, elektronicy i technicy naszego szpitala, a Pan Jacek Dmitruk pracuje w COZL do dziś.

W roku 1975 w związku z reformą administracyjną kraju i służby zdrowia, aktem Wojewody Lubelskiego powołano Onkologiczny Specjalistyczny Zespół Opieki Zdrowotnej. W skład Zespołu wchodził Szpital Onkologiczny i Wojewódzka Poradnia Onkologiczna.

Od 1977 roku datuje się nauczanie onkologii studentów lubelskiej Akademii Medycznej, a następnie Uniwersytetu Medycznego na bazie naszego Szpitala. Profesora Jerzego Pęszyńskiego jak też innych lekarzy zatrudniono dodatkowo na etatach dydaktycznych w Uniwersytecie Medycznym i tak jest do dziś. W 1965 roku lubelscy lekarze onkolodzy zorganizowali kursy z onkologii dla lekarzy „pierwszego styku" z ośrodków zdrowia. Już od 60-tych lat najpierw siłami Szpitala Onkologicznego, następnie wspólnie z Akademią Medyczną rozpoczęto badania profilaktyczne kobiet zatrudnionych w dużych zakładach Lubelszczyzny. W gazecie lokalnej z kwietnia 1960 roku czytamy m.in. „UWAGA! W Polsce ginie rocznie ok. 30 tys. ludzi z powodu raka.. PRACOWNICO K.F.W.M przyjdź na prelekcję do Domu Kultury w dniu 4 kwietnia 1960 roku o godz.16 :30 sala 17". Należy dodać, że przez cały czas działania ośrodka onkologicznego aktywnie organizowano i organizuje się do chwili obecnej profilaktyczne akcje mające na celu propagowanie prozdrowotnego trybu życia oraz wykonywanie badań profilaktycznych. W latach 60-tych aktywnie włączali się: Liga Kobiet, szkoły zdrowia, uniwersytety powszechne, Związek Młodzieży Wiejskiej.

Szara codzienność przeplatana była chwilami relaksu, np. w 1978 roku rozegrano mecz tenisa stołowego oraz siatkówki pomiędzy lekarzami a technikami. W siatkówkę wygrali lekarze a w tenisa stołowego lepsi okazali się technicy. W burzliwym 1980 roku założono związek zawodowy „Solidarność", pod kierunkiem Pana Jacka Dmitruka, a obecnie Pana Józefa Krupy. Obecnie ten i cztery inne związki zawodowe są jak dobrzy gospodarze wspierający działalność Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej.

W 1981 roku wprowadzono komputerowy system planowania w brachyterapii i telegammaterapii, oraz nowe techniki napromieniania. Od 1985 roku zespół Pana Prof. Tomasza Trojanowskiego rozpoczął skojarzone leczenie glejaków mózgu z zespołem COZL pod kierunkiem Pana dr n. med. Krzysztofa Paproty.

Zainicjowane od 1995 roku przez Panią mgr Teresę Wojtulewicz - psychologa Centrum „Noworoczne Spotkania Pacjentów, ich Rodzin, Bliskich oraz Pracowników" wprowadzają do społeczności onkologicznej powiew ciepła, bliskości oraz są ważnym elementem pełnoprofilowego leczenia.

Od 11 września 1998 roku Onkologiczny Specjalistyczny Zespół Opieki Zdrowotnej przyjął nazwę Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej.

Zakład Teleterapii COZL uzyskuje w 2005 r. certyfikat ISO 9001 - wykonano 95559 seansów terapeutycznych. Pierwsza połowa 2007 r. obfitowała w kilka wydarzeń dużego formatu: Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej otrzymało rozszerzony na wszystkie obszary działalności certyfikat ISO – 9001:2000, powstał Ośrodek Rehabilitacji z Poradnią i Gabinetem Rehabilitacji oraz oddano do użytku nowy, wysokoenergetyczny akcelerator Oncor Avant Garde.

Duży wpływ na oblicze dzisiejszej Onkologii Lubelskiej podobnie jak innych pełnoprofilowych centrów onkologicznych w kraju ma realizacja Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych. Pani Minister Zdrowia dr Ewa Kopacz wyszła naprzeciw wyzwaniom jakimi są zachorowania na choroby nowotworowe, przyjmując za priorytet onkologię. Pozwala to zwiększać dostępność społeczeństwa do badań profilaktycznych oraz optymalnego pełnoprofilowego leczenia. Na pewno zaowocuje to zmniejszoną umieralnością oraz wcześniejszą wykrywalnością chorób nowotworowych.

Obecnie posiadamy potencjał intelektualny wymagany w pełnoprofilowym ośrodku onkologicznym, odpowiednią bazę diagnostyczno-terapeutyczną, którą nieprzerwanie udoskonalamy. Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej posiada akredytacje do specjalizacji w zakresie onkologii klinicznej, radioterapii, chirurgii onkologicznej, radiologii, ponadto do prowadzenia staży cząstkowych w ramach specjalizacji otolaryngologii, chirurgii ogólnej, ginekologii. Prowadzone są międzynarodowe badania kliniczne. COZL jest bazą szkoleniową dla techników elektroradiologii. 

W latach 2007-2009 zrealizowana została Rozbudowa Zakładu Radioterapii Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej, w wyniku której powstał Budynek mieszczący 3 bunkry z przeznaczeniem na: dwa akceleratory, aparat do brachyterapii HDR oraz pomieszczenie na tomograf komputerowy. Łączna wartość nakładów wyniosła: 19 mln zł, w tym 13,5 mln zł z Samorządu Województwa Lubelskiego 4,88 mln zł z Ministerstwa Zdrowia.

Dramatyczna sytuacja łóżkowa naszego ośrodka zainspirowała nasz zespół do wykonania projektu zagospodarowania przestrzennego. Opracowaliśmy specyfikację do projektu budowlano-wykonawczego będąc gotowymi w każdej chwili do kolejnych etapów modernizacji i rozbudowy naszego centrum.

Podczas XLV sesji Sejmiku Województwa Lubelskiego w dniu 7 czerwca 2010 r. w Sali Kolumnowej Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego w Lublinie, przy ul. Spokojnej 4. przyjęto uchwałę zmiany nazwy Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej. 17 lipca 2010 roku na dziedzińcu szpitalnym odbyła się uroczystość nadania Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej imienia św. Jana z Dukli oraz przekazania Relikwii Patrona do Kaplicy Szpitalnej. Uroczystości zbiegły się z przekazaniem informacji o przyznaniu COZL środków na rozbudowę.

Z początkiem 2011 przystąpiliśmy do realizacji „Rozbudowy i Modernizacji Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli", w wyniku której powstanie infrastruktura zabezpieczająca rosnące potrzeby epidemiologiczne w zakresie chorób nowotworowych na Lubelszczyźnie i w kraju. Środki finansowe w wysokości 210,5 ml zł na realizację „Rozbudowy i modernizacji Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej" przyznane zostały w kwocie 168,4 mln zł z rezerwy celowej Budżetu Państwa, przy ogromnym poparciu Ministra Zdrowia dr Ewy Kopacz, Ministra Rozwoju Regionalnego i Wiceministra Rozwoju Regionalnego Krzysztofa Hetmana obecnego Marszałka Województwa Lubelskiego oraz Ministra Finansów i Wiceministra Finansów Pani Elżbiety Suchockiej-Roguskiej, na wniosek Wojewody Pani Genowefy Tokarskiej. Pozostałe 42,1 mln zł finansowania zagwarantował w Budżecie Samorząd Województwa Lubelskiego.

Inwestycja obejmuje w pierwszym etapie budowę nowego pawilonu łóżkowego. W drugim etapie budowę budynku diagnostyczno-dydaktycznego oraz przebudowę i rozbudowę obecnie istniejących obiektów połączonych łącznikami.

W maju 2015 roku nastąpiło zakończenie I etapu rozbudowy dzięki czemu do użytkowania przekazany został dla Pacjentów i Personelu nowy pawilon łóżkowy wraz z niezbędną infrastrukturą towarzyszącą.

W dniach 9-11.12.2015 r. nasz szpital poddany został ocenie spełniania standardów akredytacyjnych w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych oraz funkcjonowania Szpitala Onkologicznego. W wyniku tej oceny Minister Zdrowia w dniu 15 marca 2016 r. udzielił Szpitalowi akredytacji na podstawie rekomendacji Rady Akredytacyjnej Centrum Monitorowania Jakości w Ochronie Zdrowia z Krakowa, wyrażonej w uchwale nr 9/2016 z dnia 19 lutego 2016 r. Uzyskanie certyfikatu akredytacyjnego jest potwierdzeniem spełniania wysokich wymagań jakościowych w szeroko pojętej opiece nad pacjentami onkologicznymi.

Z dniem 23 lipca 2019 roku do użytkowania oddany został budynek dydaktyczno-administracyjny Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli (budynek nr 2).