W 2003 roku dwaj przyjaciele z Australii zapragnęli przywrócić modę na noszenie wąsów i jednocześnie skierować uwagę mężczyzn na ich zdrowie. Wybrali miesiąc „listopad” uzasadniający sezonową zmianę wyglądu, jednocześnie sprzyjający jesiennej zadumie i refleksji.

W kolejnych latach lokalna inicjatywa, skierowana do najbliższych, rozprzestrzeniła się po świecie pod hasłem „Movember”, stając się symbolem solidarności z mężczyznami zmagającymi się z chorobami nowotworowymi gruczołu krokowego czy jąder.

Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej przez cały rok walczy o zdrowie mężczyzn. Szpital dysponuje pełnym zakresem możliwości diagnostycznych i terapeutycznych raka stercza i raka jądra. W dobie robotyki i nowoczesnej radioterapii przeprowadzane leczenie charakteryzuje się najwyższą precyzją. Celem naszych terapii nie jest samo wyleczenie z nowotworu, ale uzyskanie tego efektu z zachowaniem pełnej sprawności mężczyzn, w tym seksualnej.

Niezbędne jest zdiagnozowanie choroby w możliwie najwcześniejszym etapie rozwoju. Służą temu badania profilaktyczne wykonywane w COZL – oznaczenie poziomu PSA we krwi, badanie palpacyjne gruczołu krokowego przez odbyt w kierunku raka stercza oraz badanie USG jąder w kierunku nowotworów tego narządu. Badania wykonywane oraz zlecane są przez specjalistów urologii w poradni. W przypadku podejrzenia choroby nowotworowej pacjent zostaje objęty bezzwłoczną niezbędną diagnostyką, która pozwala na ostateczne rozpoznanie lub wykluczenie nowotworu.

lek. med. Waldemar Białek - USG wykonywane na oddziale Urologicznym COZL

Dlaczego badania profilaktyczne są kluczowe? Choroby nowotworowe na wczesnym etapie swojego rozwoju nie dają dolegliwości. Nie czekamy na ból, ponieważ jego brak nie świadczy o zdrowiu, a występowanie może wskazywać na rozprzestrzenianie nowotworu.

Ta zasada dotyczy również raka stercza. Co więcej, nowotwór ten, pomimo lokalizacji w gruczole krokowym, nie spowoduje trudności w oddawaniu moczu. W czasie kiedy rozwijająca się choroba jest w pełni wyleczalna, panowie nie czują żadnych dolegliwości z nią związanych.

W przypadku raka jądra istnieje metoda pozwalająca mężczyznom na samodzielne wykrycie zmian - Samobadanie. Polega na systematycznym, comiesięcznym palpacyjnym sprawdzeniu jąder. Poszukujemy zgrubień, zmian spoistości, twardych guzków. Jądra mogą różnić się w niewielkim stopniu wielkością oraz wysokością położenia w worku mosznowym, co jest normą. Niepokój budzą wszelkie inne różnice, szczególnie w zakresie ich spoistości, sprężystości, kształtu. Systematyczność badania pozwala wcześnie wychwycić wszelkie zmiany. W takiej sytuacji lub w przypadku wątpliwości należy poddać się ocenie ultrasonograficznej. Badanie USG jest bezbolesne, bezinwazyjne, w pełni bezpieczne, a jednocześnie charakteryzuje się ogromną skutecznością w wykrywaniu chorób jąder.

Obecne osiągnięcia naukowe nie dają odpowiedzi na podstawowe pytania: kto zachoruje? Jak zapobiec chorobie? Ryzyko dotyczy wszystkich mężczyzn, niektórych bardziej.

Rak jądra dotyczy głównie młodszych dorosłych, w trzeciej i czwartej dekadzie życia, będąc najczęstszym nowotworem złośliwym w tej grupie wiekowej. Dotyka około 1300 osób rocznie w skali kraju. Ponieważ choroba szybko i agresywnie postępuje, nasze działanie musi być adekwatnie sprawne, a liczy się każdy dzień. Natychmiastowa reakcja niemal gwarantuje wyleczenie. Bardziej narażeni na zachorowanie są mężczyźni z historią niezstąpienia jądra do worka mosznowego, a także ci, których bliscy krewni (ojciec, brat) zmagali się z tym nowotworem. Pilniejszej kontroli wymagają panowie, którzy byli leczeni z powodu raka jądra.

Wychodząc z wieku zwiększonego ryzyka raka jądra, wkraczamy w okres narażenia na dużo częstszy nowotwór, czyli raka prostaty. Rocznie taką diagnozę słyszy około 89 tysięcy osób w Polsce, co stawia chorobę na pierwszym miejscu wśród nowotworów dotykających mężczyzn. Ryzyko zachorowania wzrasta wraz z wiekiem. Badania profilaktyczne pozwalające wykryć chorobę w fazie bezobjawowej należy rozpocząć od 50 roku życia. Wcześniejszej kontroli, już w wieku 45 lat, wymagają mężczyźni posiadający krewnych, którzy zachorowali. Jeszcze wcześniej, bo w wieku 40 lat, powinni się przebadać panowie obciążeni mutacją genu BRCA2, kojarzoną dotychczas z chorobami nowotworowymi kobiet.

Mężczyźni dotknięci chorobą nowotworową gruczołu krokowego lub jądra znajdują wzajemne wsparcie, m.in. poprzez konsolidację w ogólnopolskim stowarzyszeniu im. Prof. Tadeusza Koszarowskiego „Gladiator”, działającemu na rzecz promocji zdrowia.

Więcej o diagnostyce w warunkach Oddziału i wykonywanych świadczeniach znajdą Państwo na stronie Oddziału Urologicznego COZL.